Cá kèo là loài cá tương đối dễ nuôi, chúng có thể thích nghi với cả nước lợ, nước mặn (0 - 30%) và nước nước ngọt. Loài cá này làm hang ở các bãi bùn nhưng vẫn có khả năng “đi lại” trên bãi để tìm kiếm thức ăn. Trong điều kiện nhiệt độ 27oC – 33oC, pH 6.5 - 8, DO dao động từ 2 - 4mg/l và độ mặn 10% cá sẽ sinh trưởng tốt nhất.
Tuy nhiên, dù cá kèo tương đối dễ nuôi nhưng nếu không nắm rõ kỹ thuật nuôi thì bà con hoàn toàn có thể gặp phải thiệt hại nặng nề. Do vậy, bài viết sau đây ECOCLEAN muốn chia sẻ đến bà con
một số kỹ thuật nuôi cá kèo cần thiết để vụ nuôi bội thu.
Chuẩn bị và cải tạo ao nuôi cá kèo
Khi chuẩn bị nuôi, tùy theo điều kiện tự nhiên, đặc điểm riêng của từng vùng,… mà mỗi hộ nuôi sẽ lựa chọn vị trí ao nuôi khác nhau. Ở một số vùng trồng muối, bà con sẽ tận dụng các ao muối vào mùa mưa để nuôi cá kèo, còn ở một số vùng khác thì bà con lại nuôi kết hợp với tôm hoặc tận dụng các ao tôm sau khi thu hoạch,…
Chuẩn bị ao nuôi:
Để quản lý ao nuôi dễ dàng hơn cũng như dễ kiểm soát dịch bệnh, bà con nên chọn ao nuôi có diện tích từ 0.2 - 0.4 ha. Với dịch tích ao nuôi càng nhỏ thì việc cải tạo ao sẽ được tốt hơn, các khâu chuẩn bị trước khi thả giống cũng được hoàn thiện hơn,… tạo điều kiện cho cá phát triển tốt. Bên cạnh đó, bà con cũng lưu ý độ sâu thích hợp nhất để nuôi cá kèo là 1.2m hoặc động không quá 1.8m.
Cải tạo ao nuôi:
Trước khi bắt đầu vụ nuôi, bà con nên cải tao ao nuôi theo trình tự: tháo cạn hết nước ao nuôi -> sên vét sình -> phơi đáy ao -> cải tạo từ 4 - 5 ngày. Bón vôi từ 10 - 15kg/100m2 kết hợp sử dụng
chế phẩm sinh học trong thủy sản để ổn định phèn, pH và tạo nguồn thức ăn tự nhiên trong ao. Sau khi cải tạo hoàn thiện, thời gian đầu cấp nước vào ao khoảng 0.35m và tiến hành thả giống, tăng dần lượng nước từ 20 - 30cm sau mỗi lần cấp và đạt dao động từ 30 - 40cm/tháng, sau đó nâng lên 1.2m hoặc cao hơn.
Chọn con giống và mật độ thả
Chọn con giống:
Thông thường, nguồn giống cung cấp cho nghề nuôi cá kèo chủ yếu dựa vào tự nhiên, vì thế mà mùa vụ nuôi cá phụ thuộc bởi sự xuất hiện của con giống ngoài tự nhiên. Mùa vụ nuôi cá kèo của bà con ở Bạc Liêu là từ cuối tháng 4 - 10 ÂL (kích cỡ khi khai thác từ 1.4 - 2mm) và ở Sóc Trăng là từ tháng 5 - 11 ÂL (kích cỡ khi khai thác từ 1.36 - 2mm). Bà con nên chọn mua ở những trại cá giống uy tín để đảm bảo chất lượng, ngoài ra các giống mua từ các ngư dân khai thác sẽ lẫn cá tạp cao hơn khi mua ở trại cá giống.
Mật độ thả:
Bà con có thể thả nuôi cá kèo với mật độ từ 30 - 60 con/m2 hoặc lên đến 100 con/m2 nếu điều kiện thuận lợi, ao nuôi cấp thoát nước được thực hiện chủ động dễ dàng, thức ăn đầy đủ,…. Theo kinh nghiệm của nhiều bà con thì nếu nuôi sớm vào tháng 4 - 5 cá sẽ phát triển tốt nhất, tháng 7 - 8 cá sẽ phát triển chậm hơn do các biến động của thời tiết và môi trường.
Bà con cần lưu ý thêm là nếu thả con giống < 1.2 cm thì tỉ lệ hao hụt là rất lớn do cá còn yếu và chưa thích nghi với điều kiện ao nuôi. Phần lớn bà con thường chọn kích cơ nuôi trong khoảng < 2,5 cm do giá con giống tương đối thấp và tỉ lệ sống cao (61,8%).
Thức ăn và cách cho cá kèo ăn
Thức ăn:
Cá kèo là loài cá ăn tạp thiên về thực vật, trong ống tiêu hóa của cá kèo chủ yếu là tảo khuê (83,1%), tảo lam (1,9%) và mùn bã hữu cơ (14,9%), ngoài ra còn xuất hiện một số loài phù du như Copepoda (0m06%) và Cladocera (0,03%).
Thức ăn chủ yếu trong nuôi cá kèo thương phẩm là thức ăn công nghiệp dạng viên, loại thức ăn tự chế được phối trộn giữa cám và thức ăn của tôm sú theo tỉ lệ 10:1, hoặc cám:thức ăn cá da trơn theo tỉ lệ 2:1,…
Cách cho ăn:
Khi cá còn nhỏ cho thức ăn chìm dạng bột, cám mịn (40% đạm). Khi cá lớn có thể cho ăn dạng nổi (38% đạm). Từ giữa tháng thứ 2 trở đi cá giống ăn rất mạnh do đây là giai đoạn phát triển của cá và sau tháng thứ 3 cá ít ăn do đã tích lũy đủ năng lượng và có xu hướng bơi ra khỏi ao.
Ngoài ra, trong thời gian nuôi nên bổ sung thêm các men tiêu hóa trong thức ăn nhằm kích thích cá ăn nhiều và tiêu hóa tốt hơn, đồng thời bổ sung thêm các chế phẩm vi sinh xử lý bùn đáy ao nuôi cá (ECOCLEAN SLUDGE REDUCER) đồng thời cung cấp nguồn thực phẩm tự nhiên.
Chăm sóc và quản lý
Để tránh gây sốc cho cá, mỗi lần thay khoảng 30% lượng nước trong ao và định kỳ 7 - 10 ngày thay một lần. Bón vôi trên bờ ao và hòa tan vào nước để tạt xuống ao khi trời mưa lớn.
Theo dõi tình trạng của cá trong ao để kịp thời xử lý. Kết hợp bổ sung vitamin C, premix và men tiêu hóa để phòng bệnh cho cá. Định kỳ sử dụng vi sinh xử lý Amoniac và NO2 (ECOCLEAN AM) để xử lý khí độc phát sinh trong ao giúp môi trường nuôi cải thiện hơn.
Hiện nay trong các ao nuôi cá kèo thâm canh xuất hiện một số bệnh như lở loets, phình bụng, đĩa kí sinh,… chưa xác định được nguyên nhân chính xác. Nhưng nghi vấn ban đầu có thể do nước ao dơ, mật độ cao hoặc thức ăn không phù hợp.
Nếu cá mác bệnh đường ruột và gan thì nên sử dụng Vitamin C, men vi sinh, Amox,… kết hợp thay nước sẽ đạt hiệu quả 5%0 - 60%, còn những bệnh khác thì bổ sung Vitamin và khoáng.
Trên đây là những kiến thức quan trọng bà con nên nắm khi nuôi cá kèo. Ngoài ra, mức giá thức ăn hiện nay đang tăng cao cũng là vấn đề mà bà con nên lưu ý. Chúc bà con vụ mùa bội thu!
Nguồn: EcoClean t/h.
Cá kèo là loài thủy sản rất dễ nuôi và có khả năng chịu mặn tốt. Nhờ đó, nhiều bà con đã áp dụng thành công kỹ thuật nuôi cá kèo trong ao nuôi tôm sú và gặt hái được nhiều thành công.