Vai trò của chất khoáng đối với tôm và kỹ thuật bổ sung khoáng cho tôm

Tôm rất cần khoáng chất cho quá trình sinh trưởng và phát triển, chúng có thể hấp thu các chất khoáng này qua thức ăn và môi trường nước ao nuôi. Đặc biệt là với tôm thẻ chân trắng, đây là đối tượng nuôi đòi hỏi nhu cầu khoáng rất lớn( do mật độ nuôi dày đặc có thể lên đến 150-300 con/m2) nhất là trong quá trình lột xác.

 

Vậy, các chất khoáng đó là gì và kỹ thuật bổ sung chất khoáng cho tôm như thế nào? ECOCLEAN xin mời bà con cùng theo dõi bài viết ngắn sau đây!

Khoáng là tên gọi tắt của một nhóm các chất cần thiết cho tôm, nếu thiếu khoáng sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng cho tôm nuôi. Hiện nay, các chuyên gia đã phân chất khoáng thành 2 loại, gồm: 6 nguyên tố khoáng vi lượng (Cu, Fe, Mn, Ni,…) và 12 nguyên tố khoáng đa lượng (Ca, P, L, Mg,…). Các chất khoáng được xem là rất cần thiết cho tôm nuôi là: Fe (sắt), Ca (Canxi), Cu (Đồng), P (Phosphorus), Mg (Magie), K (Kali), Zn (Kẽm),… Trong đó, mỗi chất khoáng khác nhau sẽ có vai trò khác nhau, như:

 

Là thành phần cấu tạo nên Hemoglobin, đóng vai trò vận chuyển máu và hô hấp trên cá. Cá có thể hấp thu Fe qua môi trường, còn nếu bổ sung nên chọn muối có chứa ion Fe 2+ vì sẽ giúp cá dễ  hấp thu hơn.  Thiếu sắt sẽ làm số lượng tế bào hồng cầu giảm, gan cá bị vàng.

Nếu như Ca góp phần quan trọng tham gia vào quá trình đông máu, các chức năng của cơ, sự truyền dẫn thần kinh, điều hòa áp suất thẩm thấu,… thì  P đóng vai trò trung tâm trong quá trình chuyển hóa năng lượng, sinh trưởng, duy trì ổn định pH trong cơ thể tôm,... Ngoài ra, cả Ca và P được xem là thành phần quan trọng góp mặt trong quá trình hình thành lớp vỏ kitin.

Các chất khoáng như Na+, Cl- và K+ tham gia vào quá trình điều hòa áp suất thẩm thấu, hoạt động của enzyme trong tế bào. Na+ có chức năng trong dẫn truyền xung động thần kinh cơ. K+ có vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất, do đó khi thiếu K+ tôm sẽ bị suy yếu, biếng ăn, thậm chí là chết hàng loạt.

Là chất xúc tác trong một số phản ứng quan trọng trong hệ thống enzyme. Tôm cá biển dễ hấp Mg từ môi trường nước. Thiếu Mg vật nuôi sẽ giảm ăn, tỉ lệ chết cao.

Là thành phần cấu tạo nên Hemocyanin, đóng vai trò vận chuyển máu và hô hấp trên Tôm, góp phần hình thành nên sắc tố melanin.Thiếu Cu tôm sẽ giảm sinh trưởng, giảm lượng Cu trong máu và gan tụy. Tôm có thể hấp thu Cu qua môi trường nước và trong bột cá.

Kẽm giúp tăng khả năng vận chuyển CO2 trên động vật thủy sản, kích thích tiết acid chlohyride (HCl). Thiếu kẽm vật nuôi sẽ giảm sinh trưởng, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

 

Do tôm nuôi hấp thụ khoáng rất hạn chế nên việc bổ sung các chất khoáng cho tôm tùy thuộc vào tính chất của những loại khoáng này. Có thể sử dụng dạng muối khoáng tinh thể dễ hòa tan vào trong nước hoặc trộn vào thức ăn để hiệu quả hấp thu cao.

 

Để đảm bảo cho quá trình tôm lột vỏ tăng trưởng bình thường và tỷ lệ sống cao trong môi trường nuôi có độ mặn cao, bà con cần đáp ứng đủ nhu cầu về Ca2+, K+ và Mg2+. Nếu môi trường nuôi có độ mặn thấp hơn 4% thì cần bổ sung 5-10 mg K+/lít và 10-20mg Mg2/lít.

 

Đối với trường hợp tôm bị mềm vỏ kéo dài hoặc khó lột xác có thể do thiếu hàm lượng Ca, Mg, P. Do hàm lượng P trong nước rất hạn chế nên bà con cần bổ sung định kỳ. Ở giai đoạn tôm thẻ chân trắng khoảng 30-65 ngày tuổi tăng trưởng chậm thì cần bổ sung Ca và Mg.

 

Bà con nên bổ sung chất khoáng vào thời điểm tôm lột xác vì khi đó nhu cầu oxy của tôm sẽ tăng cao và sau khi lột xác tôm sẽ bắt đầu hấp thu khoáng chất từ môi trường để tạo vỏ. Ngoài ra, theo kết quả nghiên cứu mới đây thì khi ương ấu trùng tôm thẻ chân trắng, bà con nên bổ sung khoáng với liều 60 ml/m3 sẽ sinh trưởng và phát triển tổ, đạt tỉ lệ sống cao nhất.

 

Nguồn: Con Tôm Việt Nam - EcoClean t/h.