Về miền Tây mùa nước nổi thưởng thức đặc sản cá heo nước ngọt

Nhắc đến “cá heo” nhiều người sẽ nghĩ ngay đến những chú cá to và dài cả mét, nhưng thật ra cá heo nước ngọt chỉ lớn vỏn vẹn bằng 3 ngón tay. Hôm nay, visinhthuysan.vn sẽ cùng bạn đọc tản mạn đôi chút về loài cá này!

Cá heo sông trông bắt mắt, khi đưa ra khỏi mặt nước phát ra âm thanh giống tiếng heo kêu.

 

Cá heo nước ngọt (hay cá heo sông) là loài cá da trơn có tên khoa học là Biota modesta Bleeker, thường xuất hiện nhiều ở vùng thượng lưu sông Tiền và sông Hậu. Vào mùa nước nổi, chúng theo nguồn nước tỏa ra sông cái và các nhánh sông bơi xuống vùng hạ lưu: Cần Thơ, Sóc Trăng, Hậu Giang,... Loài cá này khi bắt lên khỏi mặt nước thường phát ra âm thanh “éc éc” giống tiếng heo (lợn) kêu nên được gọi là cá heo.

 

Về hình dáng, cá heo sông có thân mình màu xanh nhạt hoặc rằn ri, da bóng, đuôi màu đỏ trông rất bắt mắt, đầu có 2 ngạnh nhọn, con to nhất cũng chỉ bằng 3 ngón tay và dài khoảng 10cm.

Nếu như trước đây cá heo chỉ là loài cá bình thường như những: cá linh, cá chốt,… thường xuất hiện trong các bếp “nghèo” thì hiện nay chúng đã trở thành món đặc sản nổi tiếng của Đồng bằng sông Cửu Long và “đường hoàng” bước vào các nhà hàng đặc sản miền Tây.

 

Theo ông H. Tiến (An Giang) thì thịt loài cá này mềm mại, thơm, beo béo,… nên rất được ưa thích, nhất là loại cá heo da xanh đuôi đỏ cực kỳ ngon nên giá bán rất cao. Cũng vì thế, hiện nay các món ăn làm từ loài cá này luôn giữ được vị trí nhất định trong thực đơn của các nhà hàng. Dưới bàn tay tài hoa của các đầu bếp, cá heo làm ra rất nhiều món ăn ngon như: nướng muối ớt, kho tiêu, kho sả ớt, nấu canh chua,… Những món ăn này tuy mộc mạc giản dị, mỗi khi nhắc đến cũng khiến thực khách không khỏi thèm thuồng, nhất là món cá heo kho tộ ăn với cơm cháy thì thật là “ngon bá cháy bù chét”.

Món cá heo kho tộ nổi tiếng miền Tây.

 

Để làm được món cá heo kho tộ ngon đậm đà đòi hỏi người đầu bếp phải thật sự tỉ mỉ và kinh nghiệm khi chế biến. Phải sử dụng cá tươi, cắt đầu, cắt đuôi, vây, làm sạch ruột,… rồi rửa cá bằng một ít giấm chua để cá sạch nhớt và hết mùi tanh.

 

Kế đến, mang cá rửa sạch và để ráo nước, ướp cá với các gia vị: nước dừa, nước mắm, tiêu, ớt, nước màu,… khoảng 5-10 phút để gia vị thấm đều vào thịt cá. Sau cùng cho nồi cá lên bếp và kho đến khi nước trong nồi sền sệt lại, cá có mùi thơm, mềm,…

 

Trời mưa lâm râm, ngồi bên cạnh nồi cá heo kho tộ, bóc miếng cơm cháy nóng hổi, gắp một miếng cá heo lên cơm và cho vào miệng nhai từ từ. Vị beo béo và ngọt thơm của thịt sẽ khiến bạn không thể dừng lại, chắc chắn đây sẽ là kỷ niệm khó quên khi đến miền Tây mùa nước nổi.

Cá heo nước ngọt hiện nay có giá cao hơn nhiều loài cá khác nên thường lâm tình trạng “cung không đủ cầu” do tình trạng khai thác và đánh bắt bừa bãi nên lượng cá trong tự nhiên trở nên khan hiếm. Vì thế, nhiều hộ gia đình hiện nay đã chuyển sang nuôi cá heo trong lồng bè mang lại hiệu quả khá cao, giúp người dân cải thiện đời sống.

 

 

Theo lời ông Bùi Chí Linh (An Giang) thì nuôi cá heo không khó, tỉ lệ hao hụt không đáng kể, những muốn đạt năng suất cao thì người nuôi phải nắm rõ kỹ thuật cũng như tập quán sinh sống của cá. Trong đó:

Vì đây là loại cá da trơn, trên đầu có 2 nanh nhọn nên chúng sẽ dễ dàng “đào tẩu”, chỉ cần lồng nuôi thủng một lỗ là có thể xổng đi hết cả đàn. Vì thế mà lồng nuôi phải được bao bằng 2 lớp lưới thật chắc chắn.

 

Bên cạnh đó, quan trọng là lồng bè nuôi cá phải được đặt ở những nơi có dòng chảy mạnh, nguồn nước sạch và phải thường xuyên vệ sinh lồng bè để tránh tình trạng ô nhiễm khiến cá mắc các bệnh đường ruột.

Nguồn cá heo giống được ưa chuộng nhất là từ việc đánh bắt tự nhiên vào mùa nước nổi, ngoài ra còn có cá giống mua từ Campuchia nhưng ít được ưa chuộng hơn bởi theo anh Linh thì “cá giống yếu, tỷ lệ hao hụt lớn, thậm chí chết cả đàn…”. Mật độ thả tốt nhất là 150kg cá giống / bè 12m², nếu thả với mật độ quá dày sẽ khiến cá chậm lớn và tỷ lệ hao hụt cao.

Theo anh Linh, thức ăn chủ yếu của cá heo là cám trộn với cá sống xay nhuyễn, trộn thêm 30% hèm rượu vào thức ăn sẽ giúp cá tăng trọng rất nhanh. Mỗi ngày cho cá ăn 2 lần vào buổi sáng sớm và chiều tối khi mặt trời lặn.

Sau 10 tháng nuôi, trọng lượng cá thương phẩm đạt 30con/kg và giá bán ra hiện nay tại bè là 300.000 đồng/kg. Nếu thu hoạch vào tháng nghịch, tức mùa nắng, giá cá có thể lên gần 320.000 đến 350.00 đồng/kg, còn tại nhà hàng lên 400.000 đồng/kg.

 

 

Nguồn: EcoClean sưu tầm.