Vì sao phải cắt cuống mắt tôm khi sản xuất giống?

Cắt cuống mắt tôm được xem là phương pháp truyền thống nhằm kích thích quá trình lột xác, tăng khả năng chín muồi sinh học và đẩy nhanh quá trình đẻ trứng của tôm. Song, theo các nhà khoa học, hiện nay sản xuất tôm giống bằng cách cắt cuống mắt sẽ làm giảm số lần sinh sản và chất lượng của tôm.

Được biết, sản xuất tôm giống hiện nay hầu hết đều sử dụng phương pháp truyền thống là cắt cuống mắt tôm mẹ nhằm kích thích quá trình lột xác, tăng khả năng chín muồi sinh dục và đẩy nhanh quá trình đẻ trứng của tôm. Sở dĩ sử dụng phương pháp này bởi ở cuống mắt của tôm (cả tôm đực và cái) có chứa phức hệ cơ quan X (tuyến nút), cơ quan X trực tiếp điều khiển tổng hợp hormon ức chế sự phát triển tuyến sinh dục (GIH) và hormon ức chế lột xác (MIH). Vì vậy, khi cắt cuống mắt sẽ loại bỏ bớt phức hệ cơ quan X, từ đó làm giảm tác nhân ức chế sự phát triển của tuyến sinh dục (GIH).

 

 

Tuy vậy, bên cạnh mặt tích cực vẫn tồn tại mặt tiêu cực đó là chúng chỉ để 3 - 5 lần, sau đó đời sống sinh sản chấm dứt, chất lượng lần sinh sản sau giảm dần. Do đặc điểm tôm sú có Thelycum kín nên khi cắt cuống mắt sẽ lột xác, cơ quan sinh sản mềm ra nên tôm đực dễ dàng gắn túi tinh khi giao vĩ. Ngược lại, tôm thẻ chân trắng do có Thelycum hở nên việc sinh sản được tiến hành thuận lợi ngay cả khi không tiến hành lột xác.

Dựa vào những đặc điểm kể trên, việc sản xuất tôm thẻ chân trắng bằng cách nuôi tự nhiên đã thành công và đạt hiệu quả cao. Phương pháp này là một chuỗi đồng bộ từ việc lựa chọn tôm bố mẹ có nguồn gốc, sạch bệnh và đầu tư áp dụng các biện pháp kỹ thuật tổng hợp để tạo ra giống tôm thẻ chân trắng hạn chế lây nhiễm các bệnh đốm trắng, taura, đầu vàng, hoại tử cơ, hoại tử gan tụy. Do đó sức đề kháng, tỉ lệ sống và tốc độ tăng trưởng của tôm cũng cao hơn phương pháp cắt mắt.

 

Quá trình sản xuất giống TTCT bằng phương pháp tự nhiên, không cắt mắt này bao gồm việc chọn tôm bố mẹ có nguồn gốc Hawaii trọng lượng trên 45g/con đực và 50g/con cái. Việc thuần hóa, nuôi vỗ tôm bố mẹ là giai đoạn rất quan trọng, đòi hỏi phải bổ sung đầy đủ dinh dưỡng và khống chế các chỉ tiêu môi trường ở điều kiện thích hợp để giúp tôm thành thục một cách tự nhiên. Quản lý các chỉ tiêu môi trường (nhiệt độ, độ mặn) và sử dụng dinh dưỡng hợp lý được coi là yếu tố then chốt của quá trình, nhằm đạt chất lượng giống đồng đều, ổn định và có nhiều điểm nổi trội hơn so với phương pháp truyền thống.

 

 

Thực tế cho thấy, khi tôm ở ngoài tự nhiên không bị cắt cuống mắt và có thể đẻ nhiều lần hơn trong một khoảng thời gian dài, cho ra nhiều tôm con hơn. Vì vậy người ta đã nghiên cứu làm sao để có thể kích thích tôm đẻ mà không cần cắt mắt. Trên thế giới, việc ứng dụng tiêm serotonin cho tôm cái đã được thực hiện và tỷ lệ tôm đẻ lần đầu là 35,4%, gấp sáu lần đối chứng. Tỷ lệ tôm đẻ tiếp trong lần hai là 6,7%. Tính chung, số tôm đẻ do được kích thích bằng serotonin gấp bảy lần so với đối chứng. Tỷ lệ tôm đẻ nhờ tiêm serotonin thấp hơn tôm được cắt cuống mắt. Nhưng sau những lần đẻ dồn dập số tôm cắt cuống mắt không thể tiếp tục được dùng để sản xuất tôm giống. Trong khi đó tôm đã đẻ nhờ serotonin vẫn tiếp tục sinh sản vì không bị tổn thương, nhờ thế mà có thể kéo dài được tuổi thọ sinh sản của tôm.

 

Sau thời gian nuôi tích cực 1 - 2 tháng, những con tôm cái thành thục sẽ được thả vào bể tôm đực để chúng tự giao vĩ, sau đó chuyển tôm cái vào bể tôm đẻ. Lúc này cần đảm bảo cho bể tôm đẻ có điều kiện nhiệt độ thích hợp, yên tĩnh, không ánh sáng. Sau 36 - 40 giờ thu gom Nauplius và chuyển sang trại ương để tiếp tục ương lên Postlarvae.

- Do không cắt cuống mắt nên không gây tổn thương tôm mẹ, không mất thời gian chăm sóc tôm mẹ phục hồi như khi bị cắt mắt.

- Số lượng Nauplius thu được lớn hơn 200 Nauplius/con cái, thời gian chuyển giai đoạn từ Nauplius đến Postlarvae 12 là 18 - 19 ngày, ngắn hơn 1 - 2 ngày so với phương pháp cắt cuống mắt và chiều dài của Pl 8 (Postlarvae 8) tương đương Pl 10 của phương pháp cắt mắt.

- Tôm giống có chất lượng đồng đều, không dị dạng, khỏe mạnh.

 

Nguồn: EcoClean t/h.