Quả sung: 'Thần dược' giúp phòng chống bệnh thối đuôi trên cá giống

Nghiên cứu gần đây cho thấy việc sử dụng quả sung thông qua Poolysaccharide của chúng có thể giúp ngành cá giống đạt được hiệu quả kinh tế cao hơn trong việc phòng chống tác nhân gây bệnh thối đuôi. Một căn bệnh vô cùng nguy hiểm và khó trị đối với các cơ sản sản xuất giống trên thế giới và đặc biệt ở Việt Nam.

 

Bệnh trắng đuôi do vi khuẩn Flavobacterium columnare (trước đây có tên là Flexibacter columnaris). Đây là loại vi khuẩn dạng sợi (Myxobacterial) ngoại ký sinh, gây tổn thương chủ yếu trên da và mang. Vi khuẩn F. columnare gây ảnh hưởng nghiêm trọng trên những loài nuôi ở ĐBSCL. Cá rô phi, điêu hồng, đặc biệt là cá tra giống thường bị hao hụt rất lớn ở giai đoạn còn nhỏ, đặc biệt sau khi vận chuyển cá hương, cá giống, cá bị xây xát do vận chuyển hay stress do thay đổi điều kiện môi trường. Khi nhiễm bệnh này, cá chết nhanh trong thời gian từ 2-4 ngày sau khi có biểu hiện bệnh lý. Tỉ lệ cá chết qua ghi nhận là khoảng 80-100% đối với trường hợp nuôi trên bể và 35-60% nuôi ở ao đất.

 

Cá tra giống bị bệnh thối đuôi (trắng đuôi) có thể chết lên đến 80% sau 3 ngày

 

Các hợp chất chiết xuất từ thực vật có tác dụng kháng khuẩn trên động vật thủy sản được nghiên cứu rộng rãi. Rất nhiều loài cây có nguồn gốc Đông y đã được chiết xuất ra các hoạt chất quan trọng nhằm phục vụ hoạt động nuôi trồng thủy sản. Các nhà khoa học Thái Lan đã có một nghiên cứu về một loài cây rất phổ biến tại khu vực Đông Nam Á nhằm giúp cá ngăn ngừa lại các bệnh do vi khuẩn gây ra. Đó là quả sung, hay quả vả, một loài thực vật có hoa thuộc chi Ficus, trong họ Moraceae.

 

Theo các báo cáo khoa học quả sung có chứa glucose, saccarose, quinic acid, shikimic acid, oxalic acid, citic acid, malic acid, auxin, các nguyên tố vi lượng như canxi, photpho, kali... và một số vitamin như C. Nghiên cứu trước đây cũng cho thấy quả sung giúp cá phòng bệnh xuất huyết đường ruột khá hiệu quả.

 

Nghiên cứu này nhằm đánh giá ảnh hưởng của Polysaccharide từ quả sung (FCP) ở mức 0%, 0,1%, 0,5% và liều 1,0% bổ sung vào thức ăn. Sau đó các nhà khoa học sẽ đánh giá hiệu quả thông qua gen Interleukin 1-β (IL- 1β), yếu tố hoại tử khối u α (TNF-α) và biểu hiện protein gây sốc 70 (HSP70) trong máu, các thông số miễn dịch bẩm sinh và khả năng kháng Flavobacterium columnare của cá trắm cỏ ở tuần 1, 2 và 3. 

 

Kết quả phân tích cho thấy rằng chiết xuất quả sung có tác dụng đáng kể (P <0,05) lên biểu hiện gen IL-1β và TNF-α. Biểu hiện gen HSP70 thấp hơn đáng kể (P <0,05) ở cá ăn Polysaccharide từ quả sung khi kết thúc thử nghiệm. Điều này rất có ý nghĩa trong việc tăng cường hiệu quả miễn dịch cho cá. 

 

Tổng lượng protein, albumin và globulin trong huyết thanh không tăng đáng kể trong bất kỳ chế độ ăn nào trong tuần đầu tiên trong khi nó được tăng lên đáng kể ở chế độ ăn bổ sung 0,5% và 1,0%  Polysaccharide từ quả sung vào tuần thứ 2 và thứ 3 khi so sánh với nhóm cá đối chứng. Chứng minh cá được tăng cường miễn dịch mạnh mẽ. 

 

Hàm lượng  huyết thanh C3  tăng cường đáng kể vào tuần 1 và 2 khi so sánh với nhóm đối chứng, tuy nhiên, không có sự khác biệt đáng kể về hoạt động này sau 3 tuần điều trị. 

 

Tất cả các chế độ ăn bổ sung FCP đều tăng cường đáng kể hoạt tính lysozyme trong huyết thanh, hoạt tính kháng khuẩn từ tuần 1-2 so với nhóm chứng. Cá trắm cỏ được nuôi bằng FCP có sức đề kháng cao hơn đáng kể so với nhóm đối chứng (60% tỷ lệ sống) so với nhóm đối chứng (30% tỷ lệ sống) khi gây nhiễm thực nghiệm với Flavobacterium columnar.

 

Những kết quả này xác nhận rằng chiết xuất Polysacharide từ trái sung (FCP) có thể điều chỉnh biểu hiện gen liên quan đến miễn dịch, kích thích phản ứng miễn dịch từ đó tăng cường khả năng kháng bệnh trên cá một các hữu hiệu. Nghiên cứu này đã cung cấp cho chúng ta một loại quả hết sức gần gũi với người dân Việt Nam mà có khả năng trị bệnh hữu hiệu khi cá bị F.columnae gây ra. Đặc biệt là bệnh thối đuôi (trắng đuôi) trên cá tra giống, một loại bệnh gần như chưa có kháng sinh đặc trị tính đến thời điểm hiện tại.